بهترین روش های درس خواندن

درس خواندن به سبک پس ختام (SQ4R)

«پس ختام» یکی از موثرترین روش های درس خواندن و مطالعه مفید است. این روش از 6 مرحله تشکیل شده است که با هم به بررسی هر یک از مراحل می پردازیم.

1- پیش خوانی (پ)

پیش خوانی، نخستین مرحله پس ختام است. در این مرحله یک نگاه کلی به مطلب یا نوشته ای که قصد دارید آن را بخوانید، بیندازید؛ به تیترها و کلمات کلیدی نگاه کنید و سعی کنید بدون خواندن مطلب منظور و مفهومی که قرار است به آن پرداخته شود را بفهمید.

2- سوال کردن (س)

بعد از آن که با استفاده از پیش خوانی مفاهیم و هدف کلی نوشته را فهمیدید، شروع به طرح سوالات درباره موضوعی که قرار است درباره آن مطالعه شود، کنید.

این کار باعث افزایش تمرکز ذهن شما روی موضوع اصلی شده و مطالعه عمیق تر و بهتر انجام خواهد شود.

3- خواندن (خ)

در این مرحله باید متن کتاب یا مطلب را با دقت بخوانید و آن را یاد بگیرید. دقت کنید که ما در این مرحله هیچ چیزی را حفظ نمی کنیم؛ بلکه سعی می کنیم تا به صورت کامل مطلب را یاد بگیریم.

یادداشت برداری (نوت برداری) هم در این مرحله انجام می شود؛ شما باید از مطالبی که یاد گرفته اید یادداشت برداری کنید.

– تفکر (ت)

این مرحله هم زمان با مرحله خواندن انجام می شود. در حین خواندن و یادگیری مفاهیم، به آن فکر کنید!

برای خود مثال بزنید و در ذهن خود تصویرسازی کنید. این مرحله باعث می شود که مفاهیم در ذهن شما تثبیت شده و نیازی به حفظ کردن مجدد آن نداشته باشید.

5- از حفظ گفتن (ا)

اگر دو مرحله قبلی را به خوبی و با کیفیت انجام داده باشید، حالا می توانید مطالبی را که خوانده اید را از حفظ و به زبان خودتان بگویید؛ سعی کنید مطالب را به زبان خودتان توضیح دهید.

در این مرحله می توانید مفاهیمی که آموخته نشده اند را پیدا کرده و دوباره آنها را بخوانید.

7- مرور کردن (م)

بعد از طی کردن مراحل قبل، برای آن که مطالب در ذهن و حافظه شما کاملا تثبیت شود، نیاز به یک برنامه جامع برای مرور دارید. اگر صبح مطلب را خوانده اید، شب آن را مرور کنید و به همین شکل مرور اول خود را انجام دهید.

بعد از آن به فواصل کوتاه (مثلا هفته ای یک بار) به مرور مطالب بپردازید. توجه داشته باشید که اولین مرور خود را به فاصله کمتر از 24 ساعت بعد از خواندن مفاهیم انجام دهید.

افزایش بهره‌وری درس خواندن

«پس ختام» روشی بسیار موثر برای درس خواندن و یادگیری است؛ اما باز هم می توان با تکنیک های دیگر، راندمان مطالعه را به میزان فوق‌العاده ای بالا برد.

طبق تحقیقات دانشمندان حوزه شناختی و تربیتی، میزان راندمان مطالعه در حالت های مختلف به شرح زیر است:

خواندن، بدون نوشتن هیچ چیز: 20 درصد

خط کشیدن زیر نکات مهم: 30 درصد

یادداشت برداری به شیوه خلاصه نویسی: 40 درصد

یادداشت برداری به سبک نوشتن عبارت های کلیدی: 50 درصد

یادداشت برداری به سبک نوشتن کلمات کلیدی: 60 درصد

یادداشت برداری به سبک شبکه مغزی: 100%

شبکه مغزی (شبکه ذهنی) انقلابی در خواندن و یادگیری

همانطور که در بالا مشاهده کردید، راندمان خواندن بدون نوشتن تنها 20% است.

در این بخش می خواهیم به توضیح مبحث شبکه مغزی یا مایند مپ بپردازیم. این روش قابلیت آن را دارد که راندمان مطالعه شما را به میزان 100% افزایش دهد.

چگونه یک نقشه ذهنی (مایند مپ) موثر رسم کنیم؟

برای کشیدن یک نقشه ذهنی موثر، مراحل زیر را طی کنید:

• یک کاغذ سفید بردارید و آن را به صورت افقی بگیرید.
• ایده اصلی را در وسط صفحه بنویسید.
• سعی کنید ایده اصلی دارای تصویر باشد.
• بر روی شاخه ها تیتر اصلی را اضافه کنید.
• استفاده از جملات ممنوع است و فقط اجازه دارید از کلمات کلیدی استفاده کنید.
• زیر شاخه ها را اضافه کنید.
• از شکل و تصاویر استفاده کنید.
• با استفاده از خلاقیت خودتان، نقشه ذهنی منحصر به فرد خودتان را بکشید.
• توجه داشته باشید که هر شاخه باید یک رنگ داشته باشد.
• تعداد شاخه های اصلی از 7 عدد بیشتر نشود.
• نقشه ذهنی باید به صورت ساعت گرد کشیده شود.

روش صحیح درس خواندن در مقاطع مختلف

درس خواندن در هر مقطعی با توجه به شرایط آن متفاوت است. در ادامه به توضیح هر کدام از این روش ها می پردازیم.

روش صحیح درس خواندن در ابتدایی

دوره ابتدایی مهمترین پایه برای یادگیری است. در این مقطع معلمان و والدین خود باید به روش های صحیح درس خواندن دقت کنند.

بهتر است کودک درس را سر کلاس یاد بگیرد و در خانه یک دور آن را مرور کند؛ در این صورت وقت بیشتری برای بازی و استراحت در خانه خواهد داشت.

روش صحیح درس خواندن در دبیرستان

• دروس دبیرستان پایه کنکور است. در دبیرستان باید دفتر برنامه ریزی داشته باشید و بتوانید مطابق آن جلو بروید.
• مطالب را مفهومی یاد بگیرید.
• برنامه مرور دوره ای داشته باشید.
• مهارت هایی مانند تند خوانی را یاد بگیرید.

روش صحیح درس خواندن در دانشگاه

• در دانشگاه باید سر کلاس خوب گوش کنید.
• همزمان با تدریس استاد نکته برداری کنید.
• قبل از کلاس نکات جلسه قبل را دوره کنید.
• تکالیف آن درس را انجام داده و سر کلاس بیایید.
• لیست پروژه هایی که باید تا آخر ترم انجام بدهید را تهیه کنید، و در طول ترم برای پیشبرد آنها برنامه بریزید.

بهترین روش درس خواندن در شب امتحان

شب امتحان بسیار پر استرس است و اگر در طول سال زمان کمی برای یادگیری و مطالعه گذاشته باشید، این استرس بسیار زیادتر خواهد بود. ما در ادامه روش هایی را برمی شماریم که در مدت زمان کم بتوانید مطالب زیادی را بخوانید و نمره خوبی بدست آورید.

برای درس خواندن در شب امتحان اول باید مطالب مهم را مشخص کنید و الویت را به آنها داده و بیشترین زمان را به آنها اختصاص دهید. پس از خلاصه نویسی که از بهترین روش برای به خاطر سپاردن مطالب است، استفاده کنید.

در زمان مطالعه سراغ گوشی نروید و در محیط آرامی مطالعه کنید. استراحت را کنار نگذارید؛ چرا که استراحت باعث می شود مطالب در ذهن شما بهتر بنشیند و به خاطر آوردن مطالب را برای شما آسان می کند.

در محیط آرام درس بخوانید و استراحت را فراموش نکنید. زمان هایی که خسته شدید می توانید با تحرک بدنی و چند حرکت نرمشی این خستگی را از تن بدر کنید.

جمع بندی

روش های صحیح درس خواندن و مطالعه باعث می شود که علاوه بر افزایش کیفیت مطالعه شما، سرعت خواندنتان نیز افزایش پیدا کند. فراموش نکنید که خواندن، روندی پویا بوده و باید در هنگام انجام آن عمل، یادداشت برداری نیز انجام شود.

بهترین روش برای یادداشت برداری استفاده از تکنیک شبکه مغزی (شبکه ذهنی) یا مایندمپ است. بعد از اجرای روش «پس ختام»، حتما از مایند مپ برای تثبیت مفاهیم استفاده کنید.